W diecezji opolskiej diakonat stały został wprowadzony dekretem Biskupa Opolskiego Andrzeja Czai 04.10. 2011.
Aktualnie w diecezji posługę pełni ośmiu diakonów stałych.
Szczegółowe sprawy związane z posługą diakona stałego w diecezji opolskiej reguluje specjalny „Regulamin”, zatwierdzony przez Biskupa Opolskiego w dniu 30 listopada 2017 r.
Formacja do diakonatu stałego
Dwuletnia formacja do diakonatu stałego odbywa się w Studium Uzupełniającym do Diakonatu Stałego, współpracującym z Wydziałem Teologicznym Uniwersytetu Opolskiego.
Przyjmowani są kandydaci po ukończonych studiach teologicznych (magisterskich) oraz kandydaci studiujący teologię (od IV roku) na jednym z wydziałów teologicznych. Zajęcia odbywają się co dwa tygodnie w soboty od godz. 9.00 do 16.30.
Studia uzupełniające trwają cztery semestry (dwa lata) i obejmują w sumie przynajmniej 200 godzin wykładowych i ćwiczeń. Pierwszy semestr trwa od 1 października do 15 lutego, jest on okresem aspirantury, który kończy się obrzędem przyjęcia do kandydatury; drugi semestr trwa od 15 lutego do 25 czerwca i kończy się dopuszczeniem do przyjęcia lektoratu; po trzecim semestrze, od 1 października do 10 lutego, następuje dopuszczenie i przyjęcie akolitatu, a po czwartym semestrze, trwającym od 10 lutego do 25 czerwca, po spełnieniu wszystkich przepisanych wymogów, i po pozytywnej decyzji własnego Biskupa Ordynariusza kandydat może przyjąć święcenia diakonatu (Regulamin, n. 13).
Wiek kandydata na diakona stałego
Diakonem stałym może zostać mężczyzna żonaty, wdowiec albo mężczyzna nieżonaty (celibatariusz). Celibatariusz przed przyjęciem święceń diakonatu musi mieć ukończony 25. rok życia, natomiast kandydat żonaty może zostać diakonem stałym po ukończeniu 35. roku życia i po 5 latach małżeństwa (KPK, kan. 1031 § 2; rzymskie Ratio fundamentalis 35; Wytyczne Episk. Polski 27). Górna granica wieku wszystkich kandydatów starających się o przyjęcie do diakonatu stałego nie może przekraczać 65. roku życia.
Kandydaci spoza diecezji opolskiej
Na studia uzupełniające mogą zostać przyjęci również kandydaci spoza diecezji opolskiej za pisemną zgodą własnego Biskupa Ordynariusza. Muszą jednak regularnie uczestniczyć w dwuletnich zajęciach formacyjnych.
Wymagane dokumenty przed przyjęciem
Kandydat przed przyjęciem na studia uzupełniające składa osobiście u dyrektora Studium Uzupełniającego następujące dokumenty:
— podanie o przyjęcie na studia uzupełniające (do Biskupa Opolskiego);
— opinię księdza proboszcza i jego akceptację dla przyszłej posługi diakońskiej w parafii;
— życiorys;
— odpis aktu chrztu świętego i sakramentu bierzmowania;
— dyplom ukończenia studiów teologicznych (odpis dyplomu magisterskiego) lub zaświadczenie z dziekanatu wydziału teologicznego o ukończeniu III roku studiów;
— ponadto, jeśli kandydat jest żonaty, przedkłada świadectwo zawartego sakramentu małżeństwa, a także pisemną zgodę żony na rozpoczęcie formacji, przyjęcie święceń i późniejsze pełnienie posługi diakona;
— kandydat spoza diecezji opolskiej przedkłada również pisemną zgodę własnego biskupa diecezjalnego lub wyższego przełożonego zakonnego.
Czas rekrutacji trwa do 15 września każdego roku.
Zakres wykonywanej posługi diakona stałego
Sobór Watykański II, przywracając diakonat stały, wymienia potrójny wymiar jego posługi: „diakonia liturgii, słowa i miłości” (KK 29). W zależności od potrzeb pastoralnych i sytuacji rodzinno-zawodowej, zakres posługi diakona stałego może być w różnym stopniu określony i wykonywany. Miejsce i szczegółowy zakres posługi diakona stałego określa dekret biskupa Ordynariusza.
Regulamin formacji i posługi diakona stałego w diecezji opolskiej z 30 XI 2017 r, szczegółowo wymienia posługi liturgiczne diakona (n. 28) oraz posługi w przepowiadaniu słowa Bożego (n. 29), a także posługi w dziełach miłosierdzia (n. 30).
Powyższe informacje ogólne zostały szczegółowo przedstawione w Regulaminie.